Skipulagsstofnun
Laugavegi 166
105 Reykjavík

Efni: Athugasemdir við mat á stækkun álverksmiðju ÍSALs í 460 þúsund tonn

Undirritaður gerir eftirfarandi athugasemdir við matsskýrslu vegna ráðgerðrar stækkunar álverksmiðju ISALs í Straumsvík um 260 þúsund tonn umfram núverandi starfsleyfi.

1. Ekki er rétt að bæta við heimildir til orkufrekrar stóriðju á meðan ekki hefur verið mótuð langtímastefna um nýtingu og verndun orkulinda landsins.
   
2. Stóriðjuver nýta nú yfir 60% af framleiddri raforku hérlendis og er mest af henni selt til álframleiðslu. Ekki er skynsamlegt að auka þetta hlutfall og þar með einhæfni í atvinnustarfsemi og útflutningi frá Íslandi. Söluverð raforkunnar er nú tengt við heimsmarkaðsverð áls sem er háð miklum sveiflum.
   
3. Fjárfesting á bak við hvert starf í þungaiðnaði eins og álvinnslu er afar mikil. Gert er ráð fyrir að aðeins bætist við 350 störf eftir umrædda stækkun. Horfa ber til annarra kosta í atvinnuþróun, ekki síst tengdum þekkingariðnaði..
   
4. Mikil og skaðleg mengun hlýst af umræddri stækkun og langt frá því að gert sé ráð fyrir að notuð sé við framleiðsluna besta fáanleg tækni. Sést það m. a. af því að gert er ráð fyrir heildarflúrorlosun 0,5 kg/tn Al á sama tíma og auðvelt er með núverandi tækni að ná slíkri losun niður í helming þess magns eða lægra. Rykmengun er áætluð 1 kg/tn Al, einnig langt umfram það sem unnt er að ná með bestu fáanlegri tækni, m.a. tengdri vothreinsun. Þá er ekki gert ráð fyrir vothreinsun og leiðir það til tíu sinnum meiri mengunar af S02 en vera þyrfti svo og meiri ryk og flúormengunar.
   
5. Losun gróðurhúsalofttegunda ykist í hlutfalli við framleiðsluaukningu verksmiðjunnar og yrði skv. matsskýrslu 805 þúsund tonn á ári eftir stækkun. Ótækt er að heimila slíka losun, hvað þá endurgjaldslaust, eins og gert virðist ráð fyrir og mismuna með því atvinnugreinum og íþyngja almenningi sem tekur á sig skuldbindingar samkvæmt Kyótóbókuninni.
   
6. Matsskýrsla gerir ráð fyrir að kerbrot verði urðuð sem hingað til í flæðigryfjum. Slík urðun getur verið skaðleg fyrir lífríki sjávar og ætti ekki að þekkjast.
   
7. Ekki er ráðlegt að auka framleiðsluheimildir mengandi stóriðjuvers eins og hér um ræðir rétt við mörk þéttbýlis með þeirri fjölþættu umhverfisröskun sem það hefði í för með sér, þar á meðal vegna hávaðamengunar við byggingarframkvæmdir og starfsrækslu.
   

Virðingarfyllst

Hjörleifur Guttormsson
kt.311035-6659