Hjörleifur Guttormsson 18. september 2002 Mżrargötu 37 740 Neskaupstašur
Umhverfisrįšherra Siv Frišleifsdóttir Umhverfisrįšuneytinu Vonarstręti 4 150 Reykjavķk
Efni: Kęra vegna śrskuršar Skipulagsstofnunar 12. įgśst 2002 um Noršlingaölduveitu ķ Žjórsįrverum.
Meš vķsan til 12. gr. laga nr. 106/2001 kęrir undirritašur hér meš śrskurš Skipulagsstofnunar um mat į umhverfisįhrifum Noršlingaölduveitu.
Ašalkrafa kęranda er aš rįšherra ómerki śrskurš Skipulagsstofnunar og hafni Noršlingaölduveitu.
Til vara er žess krafist aš śrskuršur Skipulagsstofnunar verši felldur śr gildi og mįlinu verši į nż vķsaš til stofnunarinnar og henni fališ aš meta framkvęmdina lögum samkvęmt.
Rökstušningur:
1. Meginsnišurstaša Skipulagsstofnunar er ķ engu samręmi viš efnislega umfjöllun. Skipulagsstofnun segir žaš mat sitt aš almennt skuli ekki rįšist ķ umfangsmiklar framkvęmdir sem hafa mikil umhverfisįhrif ķ för meš sér į svęšum sem vernduš hafa veriš vegna sérstęšs og veršmęts nįttśrufars. Įsżnd Žjórsįrvera muni breytast viš žaš aš žar verši rįšist ķ mannvirkjagerš og aš mati stofnunarinnar muni allir žrķr umręddir kostir hafa ķ för meš sér neikvęš umhverfisįhrif sem ķ sumum tilfellum séu ekki afturkręf og eigi žaš m. a. viš um frešmżrarśstir og gróšur (bls. 155). Ķ śrskurši Skipulagsstofnunar kemur jafnframt aftur og aftur fram aš įhrif Noršlingaöldumišlunar verši veruleg og breytingar af hennar völdum yršu óafturkręfar fyrir landslag, jaršveg og alla helstu nįttśrfarsžętti (sjį m. a. bls. 119, 135-136, 139, 145, 146 og 148). Talsvert vanti į aš įhrif rįšgeršra framkvęmda séu žekkt, m. a. sé žekking į svonefndum bakvatnsįhrifum af völdum mišlunar takmörkuš (bls. 123). Žótt Skipulagsstofnun telji aš rįšgeršar mótvęgisašgeršir yršu mjög įberandi ķ landi og feli ķ sér verulegt og óafturkręft rask, veršur aš telja aš stofnunin vanmeti neikvęš įhrif žessara ašgerša, žar į mešal af varnargöršum eša sérstöku lóni efst ķ Žjórsįrverum til aš fanga set. Engar beinar rannsóknir hafa veriš geršar į afleišingum mótvęgisašgerša, žar į mešal įfoks yfir gróšurlendi ķ kjölfar landhękkunar. Skipulagsstofnun fellst ķ śrskurši sķnum į mun stęrra lón ķ Žjórsįrverum en framkvęmdarašli gerir rįš fyrir ķ matsskżrslu, meš vatnsborš ķ 578 m hęš ķ staš 575 m. Slķk framkvęmd var ekki kynnt ķ matsskżrslu og almenningur įtti žess žvķ ekki kost aš kynna sér įhrif hennar og gera viš hana athugasemdir eins og lög um mat į umhverfisįhrifum gera rįš fyrir.
Nišurstaša Skipulagsstofnunar (bls. 157) ... aš fyrirhuguš gerš Noršlingaölduveitu mišaš viš lónshęš 575 og 578 m y. s. muni ekki hafa ķ för meš sér umtalsverš umhverfisįhrif aš teknu tilliti til nišurstöšu Skipulagsstofnunar ķ žessum kafla śrskuršarins [ž. e. 5. kafla] og žeirra skilyrša sem lżst er ķ 6. kafla žessa śrskuršar er ķ hrópandi ósamręmi viš rökstušning og umfjöllun stofnunarinnar ķ meginmįli śrskuršarins og žvķ ótrśveršug og röng. Įhrif Noršlingaölduveitu verša, andstętt žvķ sem Skipulagsstofnun stašhęfir, aš teljast umtalsverš. Af žeim sökum ber aš ómerkja śrskurš stofnunarinnar og hafna framkvęmdinni.
2. Andstętt lögum eru efnahagslegt mat og hagkvęmni hluti af nišurstöšu Skipulagsstofnunar. Ķ nišurstöšu Skipulagsstofnunar, bls. 154 157, sem vķsaš er til ķ śrskuršaroršum, bls. 157, er meš ólögmętum hętti lagt mat į hagkvęmni Noršlingaölduveitu śt frį kostnašarsjónarmišum, einnig ķ tengslum viš žį fjįrfestingu ķ orkumannvirkjum sem Landsvirkjun hefur žegar lagt ķ į Žjórsįr-/Tungnįrsvęšinu, svo og meš tilliti til kostnašar af orkuflutningsmannvirkjum.
Oršrétt segir ķ nišurstöšu Skipulagsstofnunar (bls. 154-155): Nišurstaša Skipulagsstofnunar um žaš hvort framkvęmd hafi umtalsverš umhverfisįhrif ķ för meš sér ķ skilningi laga um mat į umhverfisįhrifum byggist į nišurstöšu samanlagšra įhrifa framkvęmdar į alla žętti umhverfisins, eins og hugtakiš er skilgreint ķ lögum um mat į umhverfisįhrifum nr. 106/2000, aš teknu tilliti til mótvęgisašgerša. Um almennar forsendur og sjónarmiš vķsast nįnar til kafla 5.1. Litlu sķšar segir ķ nišurstöšu stofnunarinnar (bls. 155): Skipulagsstofnun telur aš sżnt hafi veriš fram į aš Noršlingaölduveita sé ótvķrętt hagkvęmur kostur til orkuöflunar śt frį kostnašarsjónarmišum. Žannig megi nżta betur žį fjįrfestingu sem fyrir er į svęšinu, auk žess sem ekki žarf aš leggja ķ kostnaš vegna orkuflutninga. Frį hagkvęmnisjónarmiši er lón ķ 575 m y.s. lakasti kosturinn og kostnašur viš mótvęgisašgeršir dregur śr hagkvęmni hans.
Ķ śrskuršaroršum (bls. 157) er vķsaš til ... nišurstöšu Skipulagsstofnunar sem gerš er grein fyrir ķ 5. kafla žessa śrskuršar ... og jafnframt fallist į byggingu Noršlingaölduveitu ķ 575 og 578 m y.s. meš tilteknum skilyršum.
Af žessu er ljóst aš kostnašar- og hagkvęmnisjónarmiš meš tilliti til orkuöflunar eru mešal žess sem stofnunin leggur til grundvallar nišurstöšu sinni og śrskurši. Žessi mįlsmešferš og nišurstaša Skipulagsstofnunar į sér ekki stoš ķ lögum nr. 106/2000 žar sem efnahagslegt mat og hagkvęmni framkvęmdar eru hvergi tilgreind sem hluti af hugtakinu umhverfi, sbr. j-liš 3. gr. nefndra laga. Sś er einnig tślkun umhverfisrįšherra ķ śrskurši frį 20. desember 2001 um Kįrahnjśkavirkjun, žar sem nišurstaša rįšuneytisins er eftirfarandi (bls. 115): Samkvęmt framansögšu er rįšuneytiš sammįla žvķ sjónarmiši, sem fram kemur ķ kęru Nįttśruverndarsamtaka Austurlands, aš viš mat į umhverfisįhrifum beri ekki aš vega saman neikvęš įhrif į umhverfiš annars vegar og efnahagslegan įvinning hins vegar. Samkvęmt žvķ skuli taka afstöšu til framkvęmdar įn tillits til žjóšhagslegs įvinnings eša taps. Meš skķrskotun til žess, sem hér hefur veriš rakiš, er žaš įlit rįšuneytisins aš ekki beri aš fjalla um žjóšhagsleg įhrif framkvęmdarinnar og aršsemi hennar viš mat į umhverfisįhrifum samkvęmt lögum nr. 106/2000.
Mįlsmešferš Skipulagsstofnunar gengur žvert gegn žessu įliti umhverfisrįšuneytisins, byggšu į lögum nr. 106/2000, og efni og tślkun žeirra tilskipana sem lögum nr. 106/2000 var ętlaš aš veita lagagildi, ž. e. tilskipana nr. 85/337/EBE og 97/11/EB. Žegar af žeirri įstęšu fęr śrskuršur stofnunarinnar ekki stašist og ber aš ómerkja hann og hafna framkvęmdinni. Til vara er sett fram krafa um aš śrskuršur Skipulagsstofnunar verši ómerktur og stofnuninni fališ aš meta framkvęmdina į nż lögum samkvęmt.
Kęrandi er aš sjįlfsögšu reišubśinn aš veita frekari upplżsingar og skżra mįl frekar, ef rįšuneytiš svo óskar. Jafnframt įskilur kęrandi sér allan rétt til aš koma aš frekari gögnum viš mešferš mįlsins.
Viršingarfyllst
Hjörleifur Guttormsson kt. 311035-6659
|