|
Ávarp á landsfundi VG
Fundarstjóri, góðir félagar.
Ég fagna því að sjá svo mörg ný
andlit á þessum fundi og get tekið undir með mörgum
sem talað hafa á undan mér í þessum umræðum.
- Fyrir tveimur árum skreytti mynd af Langasjó baksvið
landsfundar okkar. Fyrir marga var þessi sviðsmynd ný
upplifun. Þá þegar var ljóst að Landsvirkjun
ætlaði sér að nýta Langasjó undir
miðlun frá Skaftá. Nú hefur þessi hætta
færst nær. Því fagna ég framkominni
tillögu að ályktun um Langasjó.
- Hliðstæður við Langasjó, þótt
einstæður sé sem náttúruperla, eru margar
á hálendi Íslands, og hættan af náttúruspjöllum
minnkar ekki við að fleiri verða um hituna en Landsvirkjun,
- líklega vex ásóknin í að virkja í
þágu stóriðju til muna með nýjum
raforkulögum.
- Á Austurlandi eru í fullum gangi mestu náttúruspjöll
Íslandssögunnar og ég óttast að þar
séu einnig framundan einhver mestu félagsleg afglöp
sem unnin hafa verið í þessu landi með byggingu
risaálvers á Reyðarfirði.
- Ásóknin í náttúruauðlindirnar
vex með hverju ári sem líður, ekki bara til landsins
heldur einnig til sjávarins, með hörmulegum afleiðingum.
Öll varúðarsjónarmið eru brotin eða sniðgengin
í sókn eftir skyndigróða og til að bæta
eldsneyti á hagvaxtarkvörnina. Sífellt harðari
sókn í fiskistofna með óvæginni tækni,
laxeldi í sjó án tillits til erfðamengunar
og sjúkdómahættu, innflutningur framandi tegunda
án tillits til skaðlegra áhrif á það
vistkerfi sem fyrir er.
- Meinvætturin sem gerist æ nærgöngulli við
umhverfi okkar og menningu er ávöxtunarkrafa kapítalsins
um skjóttekinn gróða án tillits til afleiðinga
fyrir heildina, samfélag okkar og jörðina alla. Þessi
ófreskja vegur ekki síst að fjölbreytni og sveigjanleika
sem er þó skilyrði fyrir aðlögunarhæfni
að breyttum skilyrðum, bæði í umhverfi og efnahagslífi.
- Mengun lofthjúpsins og loftslagsbreytingar af mannavöldum
eru afleiðingar lífshátta sem ganga æ harðar
að auðlindum jarðar. Veislan á Vesturlöndum
er borin uppi af olíu, sjóði sem lífverur fyrri
tíma skildu eftir í jarðlögum. Afleiðingar
þessarar mengunar minna á sig með sívaxandi
hamförum í veðurfari og hækkun meðalhita sem
veldur grundvallarbreytingum á lífsskilyrðum á
stórum svæðum. Því er haldið að
þjóð okkar sem fyrrum þurfti að berja sér
til hita, að þessar breytingar verði líklega bara
til bóta. Um hitt er minna rætt að afleiðingarnar
við Norður-Atlantshaf geta orðið þveröfugar,
birst m. a. í breytingu á hafstraumum og kuldaskeiði
með framgangi jökla.
- Innrás Bandaríkjamanna og Breta í Írak,
þvert á stofnskrá Sameinuðu þjóðanna
og alþjóðalög, lýtur fyrst og fremst að
því markmiði að halda áfram olíuveislunni
heima fyrir. Á sama tíma skerast Bandaríkin úr
leik á æ fleiri sviðum í alþjóðlegu
samstarfi og hafna m. a. Kyótóbókuninni. Þessa
stefnu hafa íslensk stjórnvöld stutt með ráðum
og dáð. Íslenska ríkisstjórnin setti
það skilyrði fyrir aðild að Kýótóbókuninni
frá upphafi að Ísland fengi sérstaka heimild
til að stórauka losun gróðurhúsaloftegunda.
Og Írak-stríðið nýtur óskoraðrar
velvildar íslensku ríkisstjórnarinnar og þeirra
flokka sem að henni standa.
- Í reynd er það aðeins einn stjórnmálaflokkur
hérlendis, Vinstrihreyfingin grænt framboð, sem heldur
uppi merki umhverfisverndar og andæfir gegn stóriðjustefnu
ríkisstjórnarinnar. Samfylkingin er ekki ekki einu sinni
hálfvolg í þessum efnum heldur réttir ríkisstjórninni
æ ofan í æ hjálparhönd við óhæfuverk.
- Það er umhugsunarefni fyrir okkur á þessum
fundi, að innan við 10% þjóðarinnar veittu
málstað okkar stuðning í alþingiskosningunum
sl. vor. Þar komust ýmis helstu baráttumál
flokks okkar ekki að sem skyldi í kosningabaráttu
sem háð var fyrir Potemkin-tjöldum og einkenndist af
ómerkilegum yfirboðum flokka, sem nú eru á
harðahlaupum frá kosningaloforðunum. Skeleggur málflutningur
þingmanna okkar allt síðasta kjörtímabil
og skýr kosningastefnuskrá féll í skuggann
af siðlausum yfirboðum stjórnarflokkanna og sjónhverfingum
Samfylkingarinnar.
- Eitt brýnasta verkefni okkar í Vinstrihreyfingunni grænu
framboði er að koma málstað okkar á framfæri
við almenning með skýrari hætti en hingað til.
Velferð og jöfnuður á sér öruggan sess
í stefnu okkar og starfi og sama máli gegnir um umhverfisvernd.
Veruleg þörf er hins vegar fyrir að dýpka umhverfisumræðuna
og samþætta hana stefnu og störfum flokks okkar á
öllum sviðum. Ágreiningsefnin við aðra flokka
eru mörg og fara vaxandi fremur en hitt. Kárahnjúkadeilan
er okkur í fersku minni. Almenningur þarf að sjá
baráttu okkar og andóf í einstökum málum
sem hluta af heildstæðri stefnu, skýrri framtíðarsýn
sem mótast af langsæjum sjónarmiðum.
- Lífvænlegt umhverfi og jöfnuður lífskjara
eru tvær hliðar á sama teningi. Gegn hvorutveggja er
stefnt með ofneyslu, sólund og misskiptingu, sem setur mark
sitt á ríkjandi lifnaðarhætti á Vesturlöndum.
- Átakaefnum á alþjóðavísu hefur
ekki fækkað nema síður sé eftir að kalda
stríðinu lauk. Hnattvæðing á forsendum fjármagnsins
setur mark sitt á flesta þætti alþjóðamála
og yfirburðir eins heimsveldis sem ekkert virðist heilagt. En
þrátt fyrir ægimátt auðhringa og hátæknivopn
berst alþýða manna víða um lönd fyrir
réttlæti, gegn siðspilltum valdhöfum og misskiptingu.
Gerjun er víða m. a. í Rómönsku-Ameríku,
þeim bakgarði sem Bandaríkin hafa talið sig eiga
rétt á að yrkja ein.
- Góðir fundarmenn. Kjörorð þessa landsfundar
- réttlæti án landamæra - fellur vel að
þeirri heimssýn sem við viljum varðveita. Fyrir
utan þróunaraðstoð sem risið geti undir nafni
fylgjum við slíku kjörorði best eftir með því
að efla jöfnuð og réttlæti í eigin
landi, og verja dýrmætan sjálfsákvörðunarrétt
þjóðarinnar. Heimurinn allur á að vera okkar
samstarfsvettvangur, en næst okkur standa þó grannþjóðirnar,
Grænlendingar og Færeyingar, sem deila með okkur örlögum
við ysta haf.
- Í fornsögu stendur: “Eigi skal skuturinn eftir liggja
ef allvel er róið í fyrirrúminu”. Það
er mál manna í okkar eigin flokki og meðal pólitískra
andstæðinga að Vinstrihreyfingin grænt framboð
búi að traustri forystu. Við hin sem nær sitjum
skutnum þurfum einnig að róa vel. Þá mun
siglingunni vel borgið og þeim málstað sem við
vitum bestan.
Hjörleifur Guttormsson |
